Wiedza o społeczeństwie, poziom rozszerzony - matura 2014 - pytania i odpowiedzi

Pomimo zbioru międzynarodowych przepisów odnoszących się do uzyskania, utraty lub odmowy nadania obywatelstwa szacuje się, że obecnie 12 milionów ludzi na całym świecie nie posiada żadnego obywatelstwa […]. [Jest to spowodowane] wieloma przyczynami: konfliktem przepisów, zmianą terytorium pobytu, prawem małżeńskim, praktyką administracyjną, dyskryminacją, niezarejestrowaniem narodzin, pozbawieniem lub odmową nadania obywatelstwa.

Zgromadzenie Ogólne ogłasza niniejszą Powszechną Deklarację Praw Człowieka jako wspólny standard do osiągnięcia przez wszystkie ludy i narody, tak aby każda jednostka i każdy organ społeczny, mając stale na względzie niniejszą Deklarację, dążyły poprzez nauczanie i wychowanie do zapewnienia poszanowania tych praw i wolności, jak również do zabezpieczenia, poprzez rozwój środków o charakterze krajowym i międzynarodowym, ich powszechnego i skutecznego uznania i przestrzegania [...].

Rządy Państw-Sygnatariuszy [...] zdecydowane, jako Rządy Państw europejskich działających w tym samym duchu i posiadających wspólne dziedzictwo tradycji politycznych, ideałów wolności i rządów prawa, podjąć pierwsze kroki dla zbiorowego urzeczywistniania niektórych praw wymienionych w Powszechnej Deklaracji, [...] przyznają każdej osobie podlegającej ich jurysdykcji prawa i wolności określone w Rozdziale I niniejszej Konwencji.

W listopadzie 2001 r. na Uniwersytecie Columbia podczas konferencji o uniwersalności praw człowieka wielu prelegentów kwestionowało ich powszechną przydatność [...]. Przerzucano się zniewalającymi filozoficznymi i moralnymi argumentami za uniwersalnością praw człowieka i przeciw niej. Nigdy nie zapomnę wystąpienia siedzącego w końcu sali [...] mężczyzny. – Na imię mi Koi – powiedział – Jestem z Kenii. Siedziałem w więzieniu 17 lat, byłem torturowany, nie mam chyba ani jednej kości, która nie była złamana [...]. Chcę wam powiedzieć dwie rzeczy – mówił dalej – Po pierwsze, że kiedy siedziałem w więzieniu, moi kaci rozmawiali ze mną. Chcieli, żebym współpracował, wydał towarzyszy. Na przemian grozili mi i obiecywali. Rozumiałem wszystko, co mówią. Teraz, kiedy rozmawiacie tu tak naprawdę o moim życiu, rozumiem mało. Jednak zrozumiałem dość, żeby powiedzieć drugą rzecz. Niektórzy z was mówią, że prawa człowieka nie są uniwersalne. Podajecie skomplikowane argumenty. Chcę wam powiedzieć, że kiedy siedziałem w więzieniu, kiedy mnie torturowali, nigdy ani przez chwilę nie przyszło mi do głowy, że jest jakiś powód usprawiedliwiający zadawanie przez jednego człowieka takiego bólu drugiemu człowiekowi.