WOS, matura 2018 - poziom rozszerzony - pytania i odpowiedzi

U Hobbesa wspólnota polityczna ma charakter wszechogarniający. Ludzie […] wychodzą ze stanu dzikości, w którym nikt nie może być pewien bezpieczeństwa, i powołują Lewiatana, który wypełnia całość życia społecznego. Społeczeństwo istnieje dzięki władzy politycznej, która musi być absolutna, bez niej […] by się ono rozpadło, a człowiek powróciłby do stanu pierwotnego […].

Podejście Locke’a jest inne. Przede wszystkim zakłada on, iż stan pierwotny, w jakim znajdowali się ludzie, ma swoje zalety. Państwo potrzebne jest tylko w takim zakresie, w jakim ludzie sami nie mogą podołać rozwiązywaniu wszystkich problemów, które pojawiają się w ich zbiorowej egzystencji. […] Podstawą jest zatem działanie społeczeństwa obywatelskiego.

Polskie prawo spadkowe […] stanowi m.in., że spadkobierca nabywa spadek, który obejmuje również długi (obowiązki majątkowe) spadkodawcy. Dziś, gdy dowie się o spuściźnie, ma trzy możliwości: przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), przyjąć go z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), może też spadek odrzucić. Na podjęcie decyzji ma sześć miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że został spadkobiercą.

Rząd chce nowelizacji, bo podziela zastrzeżenia resortu sprawiedliwości co do obecnego zapisu prawa spadkowego, w myśl którego niezłożenie przez spadkobiercę żadnego oświadczenia co do spadku jest jednoznaczne z prostym przyjęciem, więc oznacza nieograniczoną odpowiedzialność za spadkowe długi. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy spadkobierca nie wie, że nim został. Tym samym nieświadomie dziedziczy on zadłużony spadek i odpowiada za zobowiązania zmarłego całym swym majątkiem (tzw. proste przyjęcie spadku). Chodzi m.in. o niespłacone pożyczki, kredyty bankowe i inne zobowiązania, np. zaległości czynszowe.

Dziś wyjątek w tej dziedzinie dotyczy tylko spadkobierców niemających pełnej zdolności do czynności prawnych i osób, co do których istnieje podstawa do ich całkowitego ubezwłasnowolnienia, oraz osób prawnych – ich milczenie oznacza przyjęcie spadku w wersji „z dobrodziejstwem inwentarza”. Zmiana ma polegać na tym, że taka wersja będzie domyślną we wszystkich przypadkach.