poleca:

dla maturzysty

uczelnie

Matura - arkusze maturalne pytania i odpowiedzi

Historia, matura próbna 2021 - poziom rozszerzony - pytania i odpowiedzi

Przedmiot: Historia

przejdź do: Matura z historii przejdź do: Zadania maturalne z historii ze wskazówkami online przejdź do: Testy maturalne z historii online

Termin: matura 2021 próbna

Poziom: rozszerzony

DATA: 15 marca 2021
GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 50
Formuła od 2015 "nowa matura"

dostępne także:
• w formie testu
• w aplikacji Matura - testy i zadania

» Galeria

Lista zadań

Odpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :)

Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację

Zadanie 1. (0–1)

Fragment źródła opisującego karierę Ameniego
Byłem uprzejmy i wielce umiłowany, byłem rządcą umiłowanym przez miasto. Wszystkie daniny należne domowi królewskiemu przechodziły przez moje ręce. [...] Z tego powodu byłem chwalony w pałacu. Wszystkie ich (pasterzy) daniny dostarczałem do domu królewskiego. [...] Cały nom Antylopy pracował intensywnie pod mym kierownictwem [...]. Kiedy przyszły lata głodu, kazałem zaorać wszystkie pola nomu [...] i zachowałem przez to ludność przy życiu, dając jej jeść, tak że nie było nikogo głodnego. [...] Potem przyszły znów wylewy Nilu i przynosiły bogate zbiory, a mimo to nie ściągałem zaległych danin z pól.

G. Chomicki, S. Sprawski, Starożytność. Teksty źródłowe, Kraków 2001, s. 22–23.

Oceń prawdziwość poniższych zdań.

Zadanie 4. (0–2)

Źródło 1. Fragment źródła z epoki
Owego dnia najświętszego narodzenia Pana, gdy król podczas mszy przed ołtarzem błogosławionego Piotra apostoła powstał do modlitwy, papież Leon włożył koronę na jego głowę i cały lud rzymski zawołał: „Karolowi Augustowi przez Boga koronowanemu, potężnemu i pokojowemu cesarzowi rzymskiemu, życie i zwycięstwo”.

Wiek V–XV w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997, s. 69.

Źródło 2. Fragment źródła z epoki
Skarb i rządy państwem należały do przełożonych pałacu, zwanych majordomami, którzy posiadali najwyższą władzę. Królowi nie pozostawało nic więcej, jak zadowolić się samym tytułem, nosić długie włosy i nieostrzyżoną brodę, zasiadać na tronie i udawać panującego; wysłuchiwał posłów przybywających zewsząd i na odchodnym udzielał im odpowiedzi jakoby na mocy własnej woli, lecz to, co mówił, było wyuczone albo nakazane. Poza bezużytecznym mianem króla i niepewnym utrzymaniem, które mu wyznaczał przełożony dworu według własnego widzimisię, jedyną jego własnością była posiadłość ziemska przynosząca bardzo mały dochód.

D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Od Hammurabiego [...], t. 1, Gdańsk 1999, s. 51.

Zadanie 5. (0–1)

Źródło 1. Fragment kroniki średniowiecznej
A więc po poświęceniu bazyliki gnieźnieńskiej i po odzyskaniu przez Zbigniewa łaski ojcowskiej książę Władysław powierzył [...] synom swe wojsko i wysłał ich na wyprawę na Pomorze. Oni zaś, odszedłszy i powziąwszy nieznane mi bliżej postanowienie, zawrócili z drogi z niczym. Wobec tego ojciec, podejrzewając (w tym) coś, natychmiast podzielił pomiędzy nich królestwo, jednakże nie wypuścił ze swych rąk głównych stolic państwa. Lecz co przy podziale któremu z nich przypadło, uciążliwym byłoby wyliczać [...].

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, Wrocław 1989, s. 73–74.

Źródło 2. Fragment dzieła Wincentego Kadłubka
Gdy poczuł, że (los) żąda już od niego śmiertelnej powinności, poleca spisać dokumenty testamentowe. Przekazuje w nich w spadku [...] synom i to, co osiągnięte zasługami przodków, i następstwo w królestwie, wyznaczając stałe granice [...] dzielnic, w ten sposób, że w ręku najstarszego miało pozostać i księstwo dzielnicy krakowskiej, i władza zwierzchnia. A jeśliby spotkało go to, co ludzkie, zawsze starszeństwo i wzgląd pierworództwa miały rozstrzygać spór o następstwo.

Wiek V–XV w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997, s. 104.

Wykaż, że źródło 2. dotyczy jednego z synów, o których mowa w źródle 1. W odpowiedzi odwołaj się do obu źródeł.
..........................
.........................

Zadanie 6. (0–1)

Fragment opracowania historycznego
Niestabilne wewnętrznie państwo [...] nie mogło podjąć walki o przyłączenie [...] Pomorza [...]. Na przeszkodzie stanęły dwa państwa sąsiedzkie, zakon krzyżacki i Czechy [...], cieszące się nadto poparciem dworów feudalnych Rzeszy Niemieckiej, a zwykle również papiestwa awiniońskiego. [...] [W]ygasł (przedłużany wielokrotnie) rozejm z Krzyżakami. Wojny udało się uniknąć, gdyż król zdołał oddać spór z Zakonem o Pomorze pod sąd polubowny królów Czech i Węgier.

F. Kiryk, J. Ryś, Wielka historia Polski 1320–1506, Kraków 1999, s. 27, 30.

Rozpoznaj władcę Polski, za którego panowania miała miejsce opisana w źródle sytuacja. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do informacji zawartych w tekście.

Władca: .........................
Uzasadnienie:
.........................
.........................

Zadanie 7. (0–1)

Fragment dokumentu
[N]atenczas [...] książę z wszystkimi braćmi swymi jeszcze nie chrzczonymi, krewniakami, szlachcicami, ziemianami, z wyższymi i najniższymi w swoich krajach zamieszkałymi, wiarę świętego rzymskiego Kościoła przyjąć zamierza [...].
[...] [T]enże [...] książę przyrzeka wszystkie skarby swe złożyć i wydać na odzyskanie strat państw obojga [...]. A to tylko jeżeli, taż pani Węgier córkę swą [...], królowę polską przyrzeczoną, odda mu w małżeństwo.

Wiek V–XV w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997, s. 195–196.

Podaj stosowaną w historiografii nazwę i rok wydarzenia, do którego odnosi się powyższy fragment dokumentu.
Nazwa: .........................
Rok: .........................

Zadanie 8. (0–2)

Źródło 1. Fragment dokumentu
Nieużytecznego sołtysa pan w dziedzictwie mając albo krnąbrnego może rozkazać mu sołectwo jego sprzedać, który gdyby nie mógł mieć nabywcy, wtedy ów dziedzic z wymienionym sołtysem powinien i są obowiązani przyjść przed sędziego ziemskiego i przyjąć oraz wybrać dwie osoby roztropne, [...] które w ten sposób wartość sołectwa na jedną sumę taksując, oznajmiają jej wysokość temuż panu [...] do zapłacenia. I tak pan po zapłaceniu owej taksy pieniężnej dla siebie sołectwo otrzyma.

Wiek [...] w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997, s. 187.

Źródło 2. Fragment dokumentu
[Z]a radą i zgodą wszystkich panów rady naszych obojga stanów oraz posłów ziemskich królestwa naszego stanowimy i postanawiamy [...], aby wszyscy i pojedynczy chłopi [...] zarówno naszych, jak i naszych poddanych [...], którzy przedtem nie pracowali jednego dnia w tygodniu, nam i swoim panom z każdego łanu jeden dzień tygodniowo odpracowywali i do odpracowywania byli zobowiązani.

M. Ferenc, Epoka nowożytna. Teksty źródłowe, Kraków 2001, s. 79.

Źródło 3. Tablica genealogiczna Jagiellonów [fragment]

Na podstawie: T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572, Warszawa 2013, s. 746.

Zadanie 10. (0–2)

Fragment dokumentu
Jakkolwiek Jego Królewska Mość sprawiedliwie i zgodnie z prawem jest i powinien być uważany za najwyższą głowę Kościoła [...] i za takiego jest przyjmowany przez duchowieństwo tego królestwa na jego zjazdach, niemniej jeszcze dla utrwalenia i zatwierdzenia tego stanu rzeczy i dla wzmocnienia religii Chrystusowej w granicach królestwa [...] oraz aby poskromić i wykorzenić wszystkie błędy, herezje i inne nadużycia i występki w nim się dotąd panoszące, niech będzie postanowione przez autorytet obecnego parlamentu to, że [...] król, jego dziedzice i następcy [...] mają być brani, przyjmowani i uważani za jedyną głowę na ziemi Kościoła w Anglii.

Wiek XVI–XVIII w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 130–131.

Zadanie 11. (0–1)

Tabela. Obroty i saldo morskiego handlu zagranicznego Elbląga w latach 1587–1698

Lata	Obroty			Saldo
	ogółem	import	eksport	Saldo
	w tysiącach złotych polskich
1587	2068,4	1531,6	536,8	-994,8
1594	1023,3	631,8	391,5	-240,3
1597	1435,5	810,3	625,2	-185,1
1599	1176,0	689,0	487,0	-202,0
1600	1197,5	830,9	366,6	-464,3
1615	1163,7	698,5	465,2	-233,3
1616	1094,7	698,9	395,8	-303,1
1618	1293,3	615,7	677,6	+61,9
1619	1348,3	700,0	648,3	-51,7
1620	1462,8	590,5	872,3	+281,8
1638	1396,2	212,0	1184,2	+972,2
1647	661,8	133,5	528,3	+394,8
1648	875,8	105,7	770,1	+664,4
1664	162,5	14,6	147,9	+ 133,3
1668	405,8	17,5	388,3	+370,8
1673	220,3	3,2	217,1	+213,9
1674	560,9	6,0	554,9	+548,9
1675	547,3	12,2	535,1	+522,9
1676	556,2	16,3	539,9	+523,6
1677	870,5	35,5	835,0	+799,5
1683	1027,3	43,8	983,5	+939,7
1686	1268,2	119,0	1149,2	+ 1030,2
1690	345,3	13,3	332,0	+318,7
1694	657,9	20,3	637,6	+617,3
1695	280,1	2,1	278,0	+275,9
1698	1274,5	53,0	1221,5	+ 1168,5

Historia Polski w liczbach, t. 2, Warszawa 2006, s. 151.

Na podstawie danych z tabeli i własnej wiedzy oceń prawdziwość poniższych zdań.

Zadanie 12. (0–2)

Źródło 1. Fragment listu Katarzyny II do Stanisława Augusta
Mości Bracie!
[G]odząc się z tak czystymi i zbawiennymi zamiarami, możesz WK Mość przekonać mnie, że rzetelne są pobudki, z którymi się oświadczasz, i że pragniesz prawdziwego dobra narodu polskiego. Najzdrowsza część Polaków skonfederowała się w celu odzyskania praw, wydartych im niesłusznie. Przyrzekłam im wsparcie [...]. Mam nadzieję, że WK Mość nie zechcesz odraczać do ostateczności przychylenia się do mych życzeń wyrażonych z taką stanowczością i że czyniąc jak najprędzej akces do konfederacji zawiązanej pod mą protekcją, nastręczysz okazję dogadzającą mym szczerym chęciom [...].

D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Z archiwum Klio. [...], Gdańsk 2001, t. 2, s. 148–149.

Źródło 2. Mapa

http://wlaczpolske.pl/

Zadanie 16. (0–1)

Źródło 1. Fragment pamiętników Bismarcka
Z telegramu jasno wynikało, że jego królewska mość ustępował roszczeniom Francji. Zwróciłem się do Moltkego z pytaniem, czy cokolwiek nastąpi, możemy się spodziewać zwycięstwa. „Tak” – odpowiedział. „A więc – rzekłem – zaczekajcie chwilę”. Usiadłem przy stole, wziąłem telegram królewski i skułem dwieście wyrazów w dwadzieścia, nic nie zmieniając ani dodając. Był to ten sam telegram [...]. Był tylko krótszy, zwięzły i stanowczy. W ten sposób zredagowaną depeszę podałem Moltkemu i Roonowi. „Jak wam się teraz podoba?” – zapytałem. „Znakomita – zawołali. – Doskonała!” I Moltke [...] wyprostował się, był młody i świeży: miał wojnę, odżył... Sprawa się udała. Francuzów ów skondensowany telegram, ogłoszony w dziennikach, doprowadził do rozpaczy; kilka dni później wypowiedzieli wojnę.

A. Garlicki, Historia [...], Warszawa 2003, s. 159–160.

Źródło 2. Proklamacja Cesarstwa Niemieckiego – obraz autorstwa Antona von Wernera

https://upload.wikimedia.org

Wyjaśnij związek przyczynowo-skutkowy między wydarzeniem opisanym w źródle 1. a wydarzeniem ukazanym na obrazie.
.........................
.........................

Zadanie 17. (0–2)

Źródło 1. Fragment raportu
Dziś, około godziny 10 rano, [...] poczęli się zbierać robotnicy w celu – jak ogłosił o. Georgij Gapon – pójścia na Plac Zamkowy dla wręczenia cesarzowi petycji. [...] Nie zwracając uwagi na perswazje [...], ani też ataki kawalerii, tłum nie rozchodził się, ale parł naprzód. [...] [D]wie roty otworzyły ogień krótkimi seriami, [...] padło na miejscu 10 zabitych i około 20 rannych. W liczbie poszkodowanych znajdują się [...] robotnicy niosący portrety Ich Wysokości.

T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1994, s. 83.

Fragment depeszy
W dniach wielkich zmagań z wrogiem zewnętrznym [...] Pan Bóg raczył zesłać nowe ciężkie doświadczenia na Rosję. Wszczęte przez naród niepokoje wewnętrzne grożą fatalnym wpływem na dalsze prowadzenie wojny. [...] Okrutny wróg wytęża ostatnie swe siły i bliska jest godzina, gdy dzielna armia nasza wspólnie ze wspaniałymi sprzymierzeńcami naszymi zdoła ostatecznie zgnieść wroga. W tych decydujących dla życia Rosji dniach [...] uznaliśmy za słuszne zrzec się tronu Państwa Rosyjskiego i złożyć z siebie władzę najwyższą.

Wiek XX w źródłach. [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998, s. 34.

Zadanie 22. (0–2)

Źródło 1. Fragment odezwy

Żołnierze [...]!

Rozkazuję Wam przy napięciu wszystkich sił prowadzić dzieło naszych bohaterów spod Kutna, Warszawy, Westerplatte, Kocka. Pomścimy śmierć milionów naszych rodaków poległych w walce i wymordowanych przez hitlerowskich siepaczy. Nadal, tak jak i poprzednio, bijcie i niszczcie każdy napotkany oddział niemiecki.

Zwycięska Armia Sowiecka idzie w ślad za odchodzącymi Niemcami jako sprzymierzeniec naszych wielkich Aliantów. Wierzymy, że uszanuje nasze umiłowanie ojczyzny. Jej Wolność, Niepodległość i Niepodzielność.

Spotykamy Armię Sowiecką jako sprzymierzeńca naszych Aliantów [...]. Polecam Dowódcom Oddziałów [...] przy spotkaniu Armii Sowieckiej ujawnić się celem uzgodnienia akcji wojskowej w walce ze wspólnym wrogiem.

Dowódca Okręgów Wileńskiego i Nowogrodzkiego – Wilk

D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Od Hammurabiego [...], Gdańsk 2002, t. 2, s. 258.

Źródło 2. Fragment sowieckiej ulotki propagandowej (pisownia oryginalna)

https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl

Zadanie 26. (0–12)

Zadanie zawiera pięć tematów. Wybierz jeden z nich do opracowania.

1. Scharakteryzuj przejawy i oceń konsekwencje romanizacji Europy.
2. Scharakteryzuj łaciński, bizantyjski i arabski krąg kulturowy we wczesnym średniowieczu (do X wieku). W pracy wykorzystaj materiały źródłowe.
3. Scharakteryzuj i oceń dzieło Sejmu Wielkiego.
4. Scharakteryzuj genezę oraz społeczno-gospodarcze skutki europejskiego kolonializmu w XIX wieku. W pracy wykorzystaj materiały źródłowe.
5. Porównaj genezę, przebieg i skutki protestów społecznych w Polsce w roku 1956 i roku 1968.

Materiały źródłowe do tematu 2.

Źródło A. Chrzest Chlodwiga – iluminacja ze średniowiecznego manuskryptu

https://www.akg-images.com

Źródło B. Al-Gazali o wartości świętej wojny

Powiedział też prorok: „Kto godzi się na Allaha jako pana i na islam jako religię, i na Mohammeda jako proroka, temu należy się raj”. Podobało się to Abu Saidowi i prosił proroka by mu powtórzył. Prorok powtórzył i dodał: „Jest jeszcze co innego, przez co Allah wywyższa swego sługę o sto stopni tak odległych od siebie jak niebo od ziemi”.
– „I cóż to takiego, proroku?” – „Święta wojna!”.

Wiek V–XV w źródłach [...], oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1997, s. 24.

Źródło C. Justynian I Wielki na mozaice kościoła w Rawennie

https://pl.wikipedia.org

Źródło D. Minuskuła karolińska

Materiały źródłowe do tematu 4.

Źródło A. Karykatura Krojenie chińskiego ciasta

https://www.aup.nl

Źródło B. Eyre Crowe, Tajne memorandum

[M]arzenie o imperium kolonialnym głęboko zakorzeniło się w świadomości Niemców. [...] [O]gół wykształconej i niewykształconej opinii publicznej woła w dalszym ciągu jednogłośnie: Musimy mieć prawdziwe kolonie, gdzie niemieccy emigranci mogliby się osiedlać i rozpowszechniać narodowe ideały ojczyzny [...].

T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1997, s. 72–73.

Źródło C. Fragment artykułu prasowego Kolonie zaofiarowują wolnym klasom i wyższej warstwie robotniczej metropolii rynek zbytu, którego doniosłość powinna być szczególnie wzięta pod rozwagę. W kraju o starej cywilizacji, gdzie wykształcenie, nauki techniczne i wiedza w ogóle bardzo się rozkrzewiły, na rynku pracy dla wolnych zawodów panuje tłok. Inżynierowie, architekci, lekarze, urzędnicy z pewnymi zdolnościami, nie potrafią znaleźć zatrudnienia popłatnego w stosunku do ich umiejętności i talentów. Te kadry zawsze wzbogacające życie kolonialne dają mu do dyspozycji niezmierzone źródła [...].

T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1997, s. 72–73 .

Źródło D. Joseph Rudyard Kipling¹ – fragmenty poematu

Dźwigaj białych ludzi brzemię,

Wyślij swych synów daleko,

Niechaj podbite plemiona

Otoczą troskliwą opieką;

Niech służą w ciężkim trudzie

Nowo zdobytym szczepom,

Strwożonym dzikim ludom,

Wpół diabłom a wpół dzieciom. [...]

Dźwigaj białych ludzi brzemię,

Prowadź te wojny pokoju,

Ujarzmij głód i choroby

W surowym zaciętym boju. [...]

Nie wolno Ci się uchylić [...].

¹ Joseph Rudyard Kipling (1865–1936) – angielski prozaik i poeta.

A. Radziwiłł, W. Roszkowski, Historia 1871–1945, Warszawa 1995, s. 37.

WYPRACOWANIE

.........................

Udostępnij

« powrót

Pomysły na studia dla maturzystów - ostatnio dodane artykuły

Pawo na WSB-NLU – klucz do sukcesu zawodowego

Zarządzanie na Akademii WIT to przyszłość w świecie biznesu

Mechatronika na Akademii Śląskiej - świat techniki w zasięgu ręki

Kontroler ruchu lotniczego - specjalność na matematyce stosowanej w PANS

Psychologia: czy to kierunek dla Ciebie? Sprawdź, jakie musisz mieć predyspozycje

Gospodarka turystyczna: biznes i pasja w służbie turystyki

Elektronika i telekomunikacja na Uniwersytecie Morskim w Gdyni

Iberoznawstwo – klucz do kultury hiszpańskojęzycznej i portugalskiej

Studia na kierunku fizyka techniczna na AGH – droga do eksperckiej wiedzy i praktycznych umiejętności w świecie nauki i technologii

Dziennikarstwo i nowe media w Collegium Civitas - nowoczesna edukacja medialna w centrum Warszawy

Artykuł sponsorowany

Jak wyłączyć iPhone’a?

Bezpieczeństwo wewnętrzne na UNS w Łodzi – klucz do stabilności i ochrony publicznej

Grafika na AHE – twórcza podróż w świat nowoczesnych technologii

Fizjoterapia w KWSPZ – profesjonalna ścieżka kariery dla przyszłych specjalistów branży medycznej

Psychologia w Wyższej Szkole Zdrowia w Gdańsku – ścieżka do zawodu zaufania publicznego

Artykuł sponsorowany

32 Lata Doskonałości: Jak UTH Utrzymuje Wysokie Standardy

Logopedia kliniczna z terapią zajęciową - nowa droga do pracy w ochronie zdrowia i oświacie

Mechanika i budowa maszyn w ATA to praktyczne studia inżynierskie z perspektywami na przyszłość

Psychodietetyka w WSAiB – studia łączące psychologię i dietetykę

Logopedia z fonoaudiologią na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku - solidne fundamenty dla przyszłych specjalistów

Rekrutacja na studia wg przedmiotów zdawanych na maturze

Wyszukaj kierunki studiów i uczelnie, w których brany jest pod uwagę tylko 1 przedmiot zdawany na maturze na poziomie podstawowym (często uczelnie dają do wyboru kilka przedmiotów a wybieramy z nich jeden):

Przykłady:

kierunki studiów po maturze z polskiego

kierunki studiów po maturze z matematyki

kierunki studiów po maturze z angielskiego

kierunki studiów po maturze z francuskiego

kierunki studiów po maturze z hiszpańskiego

kierunki studiów po maturze z niemieckiego

kierunki studiów po maturze z rosyjskiego

kierunki studiów po maturze z włoskiego

kierunki studiów po maturze z biologii

kierunki studiów po maturze z chemii

kierunki studiów po maturze z filozofii

kierunki studiów po maturze z fizyki