aplikacja Matura google play app store
poleca:
dla maturzysty
uczelnie
licencjackie
inżynierskie
jednolite
co studiować?
studentnews
edubaza
dla ósmoklasisty
dla maturzysty

Kierunki
wg matury

Przedmioty
maturalne

Testy
maturalne

Zadania
wskazówki

Arkusze
maturalne

Matura
terminy

Matura
2025

Kursy dla
maturzysty

Pomysły
na studia

Zawody
po studiach

Kursy
językowe

Szkoły
policealne
ARKUSZE:

polski

matematyka

angielski

biologia

chemia

fizyka

geografia

historia

informatyka

WOS

francuski

hiszpański

niemiecki

rosyjski

włoski

filozofia

historia sztuki

historia muzyki

łaciński
Matura - arkusze maturalne pytania i odpowiedzi

Chemia, matura 2021 - poziom rozszerzony - pytania i odpowiedzi

Przedmiot: Chemia
przejdź do: Matura z chemii przejdź do: Testy z chemii online przejdź do: Zadania z chemii ze wskazówkami
Termin: matura 2021 maj
Poziom: rozszerzony

DATA: 14 maja 2021 r.
GODZINA ROZPOCZĘCIA: 9:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTÓW DO UZYSKANIA: 60
Formuła od 2015 "nowa matura"

dostępne także:
• w formie testu
• w aplikacji Matura - testy i zadania

» Galeria

Lista zadań

Odpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :)

aplikacja_nazwa_h110.png google_play_h56.png app_store_h56.png

Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację

Zadanie 1. (0–2)
Dwa pierwiastki, oznaczone numerami 1. i 2., należą do czwartego okresu układu okresowego. Liczba atomowa pierwiastka 1. jest mniejsza od liczby atomowej pierwiastka 2. Atomy (w stanie podstawowym) tych pierwiastków mają 4 elektrony, które mogą uczestniczyć w tworzeniu wiązań chemicznych.
 
Uzupełnij tabelę. Podaj nazwy pierwiastków 1. i 2. oraz określ, czy w atomach (w stanie podstawowym) tych pierwiastków występują niesparowane elektrony – podaj liczbę elektronów niesparowanych i symbol podpowłoki, do której one należą, albo zaznacz, że nie ma takich elektronów.
 


Nazwa

Elektrony niesparowane

liczba

symbol podpowłoki

Pierwiastek 1.




Pierwiastek 2.





Informacja do zadań 2.–4.
Atomy fluorowców wykazują wyraźną tendencję do przyjęcia dodatkowego elektronu i przejścia w jon X- lub też – gdy różnica elektroujemności fluorowca i łączącego się z nim pierwiastka jest mała – do utworzenia wiązania kowalencyjnego. W szczególnych warunkach może nastąpić oderwanie elektronu od obojętnego atomu fluorowca i utworzenie jonu X+ . 
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Zadanie 2. (0–1)
Uzupełnij poniższy schemat tak, aby przedstawiał on graficzny zapis konfiguracji elektronowej kationu bromoniowego Br+ (stan podstawowy). W tym zapisie uwzględnij numery powłok i symbole podpowłok.

.........................

Informacja do zadań 2.–4.
Atomy fluorowców wykazują wyraźną tendencję do przyjęcia dodatkowego elektronu i przejścia w jon X- lub też – gdy różnica elektroujemności fluorowca i łączącego się z nim pierwiastka jest mała – do utworzenia wiązania kowalencyjnego. W szczególnych warunkach może nastąpić oderwanie elektronu od obojętnego atomu fluorowca i utworzenie jonu X+ . 
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Zadanie 3. (0–1)
Spośród wymienionych poniżej substancji wybierz te, w skład których wchodzą jony Cl– .

Informacja do zadań 2.–4.
Atomy fluorowców wykazują wyraźną tendencję do przyjęcia dodatkowego elektronu i przejścia w jon X- lub też – gdy różnica elektroujemności fluorowca i łączącego się z nim pierwiastka jest mała – do utworzenia wiązania kowalencyjnego. W szczególnych warunkach może nastąpić oderwanie elektronu od obojętnego atomu fluorowca i utworzenie jonu X+ . 
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Zadanie 4. (0–3)
Poniżej przedstawiono schematy czterech przemian chemicznych A, B, C i D, w których jednym z substratów jest chlor.

A. metan → chlorometan
B. eten → 1,2-dichloroetan
C. benzen → chlorobenzen
D. toluen (metylobenzen) → chlorofenylometan (C6H5CH2Cl)
Zadanie 4.1.
Spośród przemian oznaczonych literami A, B, C i D wybierz te, w przebiegu których udział biorą rodniki chloru.
Zadanie 4.2.
W reakcjach substytucji elektrofilowej i addycji elektrofilowej bierze udział tzw. elektrofil, czyli jon lub cząsteczka z niedomiarem elektronów.
Substytucja elektrofilowa w pierścieniu aromatycznym przebiega przez kilka etapów. Najpierw powstaje nietrwałe połączenie (kompleks π), które następnie przekształca się w karbokation, tzw. kompleks σ, co wiąże się z deformacją układu wiązań i utratą charakteru aromatycznego. Po odłączeniu protonu układ wiązań odzyskuje charakter aromatyczny. Opisane etapy zilustrowano na poniższym schemacie.
41.png  →  42.png  → 

Szybkość tworzenia produktu substytucji elektrofilowej zależy od szybkości, z jaką powstaje kompleks π. 
Reakcje addycji elektrofilowej przebiegają także poprzez tworzenie kompleksu σ oraz karbokationu, jednak kończą się połączeniem z czynnikiem nukleofilowym, utworzonym w trakcie przemiany.

K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz jedną odpowiedź spośród podanych.
1)
Przykładem reakcji addycji elektrofilowej jest przemiana oznaczona literą .
W reakcji addycji cząsteczka chloru ulega rozpadowi na kation chloroniowy i anion chlorkowy – wskutek oddziaływania z elektronami wiązania podwójnego. W wyniku działania czynnika elektrofilowego na podwójne wiązanie węglowodoru powstaje, jako produkt przejściowy, organiczny
następnie przyłączający jon
2)
Przykładem reakcji substytucji elektrofilowej jest przemiana oznaczona literą .
W tej przemianie uczestniczy katalizator, który przez utworzenie jonu kompleksowego powoduje rozpad cząsteczki chloru i wytworzenie czynnika elektrofilowego. Tym katalizatorem jest
W opisanej przemianie najwolniejszym etapem jest ten, w którym

Informacja do zadań 5.–6.

W wysokiej temperaturze węgiel reaguje z tlenkiem węgla(IV) i ustala się równowaga chemiczna:

CO2(g) + C(s) ⇄ 2CO(g)

Objętościową zawartość procentową CO i CO2 w gazie pozostającym w równowadze z węglem w zależności od temperatury (pod ciśnieniem atmosferycznym 1013 hPa) przedstawiono na poniższym wykresie.



Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Zadanie 5. (0–1)
Rozstrzygnij, czy reakcja pomiędzy tlenkiem węgla(IV) i węglem jest procesem egzoenergetycznym. Uzasadnij swoją odpowiedź.

Rozstrzygnięcie: .........................
Uzasadnienie:
.........................
.........................

Informacja do zadań 5.–6.

W wysokiej temperaturze węgiel reaguje z tlenkiem węgla(IV) i ustala się równowaga chemiczna:

CO2(g) + C(s) ⇄ 2CO(g)

Objętościową zawartość procentową CO i CO2 w gazie pozostającym w równowadze z węglem w zależności od temperatury (pod ciśnieniem atmosferycznym 1013 hPa) przedstawiono na poniższym wykresie.



Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.
Zadanie 6. (0–2)
W mieszaninie gazów doskonałych sumaryczne stężenie molowe wyraża się wzorem:

gdzie:
p – ciśnienie w hPa
T – temperatura w K
R – stała gazowa równa 83,1 hPa∙dm3∙K–1∙mol–1

Ponadto
oraz

Oblicz wartość stężeniowej stałej równowagi opisanej przemiany w temperaturze 873 K i pod ciśnieniem 1013 hPa. Wyrażenie na stężeniową stałą równowagi tej reakcji przyjmuje postać:


Załóż, że CO i CO2 są gazami doskonałymi.

Obliczenia:


Informacja do zadań 7.–9.

Litowce są metalami miękkimi, a berylowce są od nich nieco twardsze. Ich twardość maleje w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka. Gęstość litu, sodu i potasu jest mniejsza od gęstości wody, a gęstość rubidu i cezu oraz wszystkich berylowców – większa. Lit spala się w tlenie do tlenku. Z azotem w temperaturze pokojowej łączy się powoli, a produktem tej reakcji jest azotek litu Li3N. Z kolei sód spala się w tlenie do nadtlenku sodu, związku o wzorze Na2O2 , w którym tlen występuje na –I stopniu utlenienia. Magnez, spalany w powietrzu, reaguje nie tylko z tlenem, lecz także z azotem i tlenkiem węgla(IV).

Na podstawie: K. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007 oraz L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, Warszawa 2006.
Zadanie 7. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz jedną odpowiedź spośród podanych.
1. Stopień utlenienia tlenu w Na2O2 jest niż w produkcie spalania litu w tlenie.
2. Twardość baru jest niż twardość cezu.
3. Gęstość potasu jest niż gęstość wapnia.

Informacja do zadań 7.–9.

Litowce są metalami miękkimi, a berylowce są od nich nieco twardsze. Ich twardość maleje w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka. Gęstość litu, sodu i potasu jest mniejsza od gęstości wody, a gęstość rubidu i cezu oraz wszystkich berylowców – większa. Lit spala się w tlenie do tlenku. Z azotem w temperaturze pokojowej łączy się powoli, a produktem tej reakcji jest azotek litu Li3N. Z kolei sód spala się w tlenie do nadtlenku sodu, związku o wzorze Na2O2 , w którym tlen występuje na –I stopniu utlenienia. Magnez, spalany w powietrzu, reaguje nie tylko z tlenem, lecz także z azotem i tlenkiem węgla(IV).

Na podstawie: K. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007 oraz L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, Warszawa 2006.
Zadanie 8. (0–1)
Podaj w formie cząsteczkowej równania opisanych w informacji przemian.
Spalanie sodu w tlenie: .........................
Reakcja litu z azotem: .........................

Informacja do zadań 7.–9.

Litowce są metalami miękkimi, a berylowce są od nich nieco twardsze. Ich twardość maleje w grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka. Gęstość litu, sodu i potasu jest mniejsza od gęstości wody, a gęstość rubidu i cezu oraz wszystkich berylowców – większa. Lit spala się w tlenie do tlenku. Z azotem w temperaturze pokojowej łączy się powoli, a produktem tej reakcji jest azotek litu Li3N. Z kolei sód spala się w tlenie do nadtlenku sodu, związku o wzorze Na2O2 , w którym tlen występuje na –I stopniu utlenienia. Magnez, spalany w powietrzu, reaguje nie tylko z tlenem, lecz także z azotem i tlenkiem węgla(IV).

Na podstawie: K. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007 oraz L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna, Warszawa 2006.
Zadanie 9. (0–2)
Zadanie 9.1.
W celu otrzymania tlenku magnezu przeprowadzono dwa doświadczenia: I i II. W doświadczeniu I tlenek magnezu otrzymano przez całkowity rozkład MgCO3. W doświadczeniu II tlenek magnezu otrzymano przez spalenie magnezu w powietrzu.

Rozstrzygnij, czy w obu doświadczeniach otrzymano czysty tlenek magnezu. Uzasadnij odpowiedź.
Rozstrzygnięcie: .........................
Uzasadnienie:
.........................
.........................
Zadanie 9.2.
Wyjaśnij, dlaczego palącego się magnezu, czyli tzw. pożarów magnezowych, nie wolno gasić wodą.
.........................
Zadanie 10. (0–3)
Odważkę czystego węglanu magnezu o masie 8,4 g ogrzewano w piecu nagrzanym do temperatury T, w której ta sól ulega rozkładowi termicznemu – zgodnie z równaniem:
Zadanie 10.1.
W czasie ogrzewania węglanu magnezu mierzono w dziesięciominutowych odstępach sumaryczną ilość powstałego gazowego produktu termicznego rozkładu tej soli. Następnie obliczono masę nierozłożonego węglanu magnezu w każdym momencie pomiaru.

Oblicz i podaj w tabeli brakujące wartości masy (w gramach) nierozłożonego węglanu magnezu zaokrąglone do pierwszego miejsca po przecinku. Następnie narysuj wykres przedstawiający zależność masy węglanu magnezu od czasu prowadzenia jego termicznego rozkładu.

Czas, minuty

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Liczba moli CO2, mol

0,000

0,002

0,012

0,026

0,048

0,069

0,083

0,093

0,098

Masa MgCO3, g

8,4

8,2


6,2

4,4

2,6


0,6

0,2


Zadanie 10.2.
Oceń prawdziwość poniższych zdań.
1. W ciągu pierwszych 40 minut doświadczenia mniej niż połowa użytego węglanu magnezu uległo termicznemu rozkładowi.
2. W ciągu pierwszych 70 minut doświadczenia powstało około 3,7 g tlenku magnezu.
3. Po upływie 80 minut masa stałej mieszaniny substratu i produktu reakcji była mniejsza o 8,2 g od masy użytej odważki czystego węglanu magnezu.
Zadanie 11. (0–2)
Przeprowadzono ciąg przemian chemicznych przedstawiony na poniższym schemacie.
Zadanie 11.1.
Spośród wymienionych odczynników

• wodorotlenek potasu
• kwas etanowy
• siarczan(VI) baru
• azotan(V) baru

wybierz nazwy lub wzory tych substancji, które mogły być użyte w poszczególnych etapach opisanego schematem ciągu przemian.

Numer etapu

1.

2.

3.

Nazwa lub wzór użytego odczynnika




Zadanie 11.2.
Podaj w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczonych na schemacie numerami 1. i 2.
Równanie reakcji 1.: .........................
Równanie reakcji 2.: .........................

Informacja do zadań 12.–14.

Cyjanowodór jest lotną cieczą. Występuje w postaci dwóch izomerycznych odmian, które pozostają ze sobą w równowadze:


W temperaturze pokojowej na 99 cząsteczek HCN przypada jedna cząsteczka HNC.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Zadanie 12. (0–1)
Podaj wzór elektronowy cząsteczki tej izomerycznej odmiany cyjanowodoru, która w temperaturze pokojowej stanowi formę dominującą. Zaznacz kreskami pary elektronowe wiązań chemicznych oraz wolne pary elektronowe. Określ hybrydyzację orbitali walencyjnych atomu węgla w tej cząsteczce.

Wzór elektronowy:

Hybrydyzacja orbitali walencyjnych atomu węgla: .........................

Informacja do zadań 12.–14.

Cyjanowodór jest lotną cieczą. Występuje w postaci dwóch izomerycznych odmian, które pozostają ze sobą w równowadze:


W temperaturze pokojowej na 99 cząsteczek HCN przypada jedna cząsteczka HNC.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Zadanie 13. (0–1)
Oblicz, ile cząsteczek izocyjanowodoru znajduje się w temperaturze pokojowej w próbce mieszaniny cyjanowodoru i izocyjanowodoru o masie 1,35 g zawierającej obie odmiany w stanie równowagi.


Informacja do zadań 12.–14.

Cyjanowodór jest lotną cieczą. Występuje w postaci dwóch izomerycznych odmian, które pozostają ze sobą w równowadze:


W temperaturze pokojowej na 99 cząsteczek HCN przypada jedna cząsteczka HNC.

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Zadanie 14. (0–1)
Cyjanowodór bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i w niewielkim stopniu ulega dysocjacji jonowej zgodnie z równaniem:
HCN + H2O ⇄ H3O++ CN–
Wodny roztwór cyjanowodoru nosi nazwę kwasu cyjanowodorowego. W temperaturze 25°C stała dysocjacji tego kwasu Ka = 6,2·10–10.
Na podstawie: CRC Handbook of Chemistry and Physics 97 th Edition, CRC Press 2017.


Do probówki zawierającej wodny roztwór wodorowęglanu sodu NaHCO3 wprowadzono – pod wyciągiem – kwas cyjanowodorowy. Przebieg doświadczenia przedstawiono na rysunku.

Rozstrzygnij, czy po wprowadzeniu kwasu cyjanowodorowego do probówki z wodnym roztworem wodorowęglanu sodu zaobserwowano pienienie się zawartości probówki. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie: .........................
Uzasadnienie:
.........................
.........................
Zadanie 15. (0–2)
Do 20 cm3 wodnego roztworu HCl o pH = 1,0 dodano 30 cm3 wodnego roztworu NaOH o stężeniu 0,060 mol·dm−3. Po zmieszaniu roztworów przebiegła reakcja chemiczna opisana równaniem:
H3O+ + OH– → 2H2O
Wykonaj odpowiednie obliczenia i podaj, ile razy zmalało stężenie jonów hydroniowych H3O+ po dodaniu roztworu NaOH. Przyjmij, że objętość powstałego roztworu jest sumą objętości użytych roztworów.


Stężenie jonów H3O+ zmalało .........................
Zadanie 16. (0–2)
Kwas arsenowy(V) H3AsO4 jest kwasem trójprotonowym o mocy zbliżonej do kwasu ortofosforowego(V). Równowagom, które ustalają się w roztworze wodnym tego kwasu, odpowiadają stałe opisane poniższymi wyrażeniami (podanymi w przypadkowej kolejności), w których została pominięta woda będąca środowiskiem reakcji.
16-2.png 16-3.png 

Uszereguj stałe równowagi (litery A, B oraz C) zgodnie z ich rosnącą wartością. Podaj równanie przemiany, której odpowiada stała równowagi opisana wyrażeniem A. Spośród jonów powstających podczas protolizy (dysocjacji) kwasu arsenowego(V) wybierz i podaj wzór tego, który może pełnić wyłącznie funkcję kwasu Brønsteda.


Równanie reakcji: .........................
Jon, który może pełnić wyłącznie funkcję kwasu Brønsteda: .........................
Zadanie 17. (0–2)
W dwóch probówkach znajdowały się wodne roztwory soli X i Z, otrzymane przez rozpuszczenie stałych soli, z których jedną był siarczek potasu, a drugą – bromek potasu. Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym schematem. W doświadczeniu użyto świeżo otrzymanej wody chlorowej.
Po dodaniu wody chlorowej do probówek zauważono, że w probówce I roztwór zmienił barwę, ale pozostał klarowny, natomiast w probówce II pojawiło się zmętnienie.
Zadanie 17.1.
Zidentyfikuj sole X i Z i podaj ich wzory w tabeli.
 
Wzór soli XWzór soli Z


Zadanie 17.2.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji pomiędzy chlorem a bromkiem potasu oraz pomiędzy chlorem a siarczkiem potasu.
.........................
.........................
Zadanie 18. (0–3)
W kolbach oznaczonych numerami I i II znajdowały się dwa różne klarowne roztwory o żółtej barwie. Każdy z roztworów otrzymano przez rozpuszczenie w wodzie jednej substancji wybranej spośród:
FeCl3
K2CrO4
KMnO4
MnSO4
(NH4)2CrO4
(NH4)2Cr2O7

Do roztworu w kolbie I dodano wodny roztwór wodorotlenku sodu i zaobserwowano wydzielanie się bezbarwnego gazu o charakterystycznym zapachu. Stwierdzono także, że w mieszaninie nie wytrącił się żaden osad i że roztwór pozostał żółty. 
Do roztworu w kolbie II dodano wodny roztwór kwasu siarkowego(VI) i stwierdzono, że roztwór pozostał klarowny, ale zmienił barwę z żółtej na pomarańczową. Kiedy do uzyskanej mieszaniny dodano nadmiar wodnego roztworu wodorotlenku sodu, roztwór z powrotem stał się żółty i nie zaobserwowano wydzielania gazu.
Zadanie 18.1.
Spośród wymienionych związków chemicznych wybierz wzór związku, którego roztwór znajdował się w kolbie I na początku doświadczenia.
Zadanie 18.2.
Podaj w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która zaszła w kolbie II:

• po dodaniu wodnego roztworu H2SO4 do zawartości kolby
.........................

• po dodaniu nadmiaru wodnego roztworu NaOH
.........................
Zadanie 19. (0–3)
Antymon roztwarza się na gorąco w stężonym kwasie siarkowym(VI). W tej przemianie tworzy się m.in. zdysocjowany w wodnym roztworze siarczan(VI) antymonu(III) oraz wydziela się bezbarwny gaz o charakterystycznym ostrym zapachu, w którym siarka stanowi 50% masowych.
Antymon reaguje także na gorąco ze stężonym kwasem azotowym(V). W tej przemianie wydziela się bezbarwny gaz, który w kontakcie z powietrzem zabarwia się na kolor czerwonobrunatny, i powstaje trudno rozpuszczalny jednoprotonowy kwas antymonowy(V). W cząsteczce tego kwasu stosunek liczby atomów wodoru do liczby atomów tlenu jest równy 1 : 3.
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, Warszawa 2004.
Zadanie 19.1.
Podaj w formie jonowej z uwzględnieniem liczby oddawanych lub pobieranych elektronów (zapis jonowo-elektronowy) równania reakcji redukcji i utleniania zachodzących podczas opisanego procesu roztwarzania antymonu na gorąco w stężonym kwasie siarkowym(VI). Podaj w formie cząsteczkowej sumaryczne równanie opisanej przemiany.
Równanie reakcji redukcji:
.........................
Równanie reakcji utleniania:
.........................
Sumaryczne równanie reakcji:
.........................
Zadanie 19.2.
Podaj w formie jonowej sumaryczne równanie opisanego procesu roztwarzania antymonu na gorąco w stężonym kwasie azotowym(V).
.........................

Informacja do zadań 20.–21.

Na wykresie przedstawiono zależność rozpuszczalności w wodzie dwóch soli – K2CrO4 i Pb(NO3)2 – od temperatury.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zadanie 20. (0–1)
Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane na poniższym schemacie.
20_1.png 20_2.png

Następnie zawartość zlewek ogrzano do temperatury t, w której w zlewce II cały azotan(V) ołowiu(II) uległ rozpuszczeniu, a otrzymany roztwór był nasycony. 

Napisz wartość temperatury t, a następnie uzupełnij poniższe zdanie dotyczące mieszanin otrzymanych w obu zlewkach po ogrzaniu ich zawartości do temperatury t. 
t = (°C)
Roztwór w zlewce I jest ,
a jego stężenie wyrażone w procentach masowych jest stężenie roztworu wyrażone w procentach masowych w zlewce II.

Informacja do zadań 20.–21.

Na wykresie przedstawiono zależność rozpuszczalności w wodzie dwóch soli – K2CrO4 i Pb(NO3)2 – od temperatury.

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zadanie 21. (0–2)
Do 100 gramów nasyconego roztworu azotanu(V) ołowiu(II) o temperaturze 32°C dodano 100 gramów nasyconego roztworu chromianu(VI) potasu o temperaturze 32°C. W wyniku przemiany zilustrowanej poniższym równaniem wytrącił się osad.
Pb2+ + CrO42– → PbCrO4

Oblicz masę otrzymanego osadu. Wskaż substancję użytą w nadmiarze – podaj jej wzór lub nazwę. Przyjmij, że opisana przemiana przebiegła z wydajnością równą 100%.
Masy molowe są równe:
MK2CrO4 = 194 g·mol–1,
MPb(NO3)2 = 331 g·mol–1,
MPbCrO4 = 323 g·mol–1.



Masa osadu: .........................
W nadmiarze użyto .........................
Zadanie 22. (0–2)
W dwóch nieoznaczonych probówkach znajdowały się oddzielnie: rozcieńczony wodny roztwór kwasu azotowego(V) i rozcieńczony wodny roztwór kwasu siarkowego(VI). W tych roztworach zanurzono blaszki miedziane, a zawartość probówek lekko ogrzano.
Po zanurzeniu blaszki miedzianej w roztworze kwasu X i ogrzaniu zawartości probówki wydzielał się bezbarwny gaz, który w kontakcie z powietrzem zabarwiał się na kolor czerwonobrunatny.

Uzupełnij poniższe zdania i oceń się zgodnie ze schematem punktacji.
W rozcieńczonym roztworze kwasu azotowego(V) miedź
i roztwór
W rozcieńczonym roztworze kwasu siarkowego(VI) miedź
i roztwór
Kwasem X jest

Informacja do zadań 23.–24.

Alkany można otrzymać z halogenków alkilów o ogólnym wzorze R–X, w którym R oznacza grupę alkilową, a X – atom halogenu (chloru, bromu lub jodu). Halogenki alkilów reagują z sodem zgodnie z poniższym schematem:
Reakcję przeprowadza się w środowisku bezwodnym w podwyższonej temperaturze. Jeżeli do reakcji zastosuje się jeden halogenek alkilu, R–X, otrzymuje się jeden alkan, a przy zastosowaniu różnych halogenków alkilów, np. R1–X i R2–X, powstaje mieszanina alkanów.
Na podstawie: R.T. Morrison, R.N. Boyd, Chemia organiczna, Warszawa 2008.
Zadanie 23. (0–1)
Pewien jodek alkilu poddano działaniu sodu i otrzymano alkan o wzorze:
Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) i nazwę systematyczną jodku alkilu, który poddano działaniu sodu w opisanej reakcji.
Wzór półstrukturalny (grupowy): .........................
Nazwa systematyczna: .........................

Informacja do zadań 23.–24.

Alkany można otrzymać z halogenków alkilów o ogólnym wzorze R–X, w którym R oznacza grupę alkilową, a X – atom halogenu (chloru, bromu lub jodu). Halogenki alkilów reagują z sodem zgodnie z poniższym schematem:
Reakcję przeprowadza się w środowisku bezwodnym w podwyższonej temperaturze. Jeżeli do reakcji zastosuje się jeden halogenek alkilu, R–X, otrzymuje się jeden alkan, a przy zastosowaniu różnych halogenków alkilów, np. R1–X i R2–X, powstaje mieszanina alkanów.
Na podstawie: R.T. Morrison, R.N. Boyd, Chemia organiczna, Warszawa 2008.
Zadanie 24. (0–1)
Mieszaninę 2-jodobutanu i jodku metylu poddano działaniu sodu i otrzymano różne alkany.

Oceń prawdziwość poniższych zdań.
1. W opisanej reakcji otrzymano cztery różne alkany.
2. Otrzymanym w opisanej reakcji alkanem o najmniejszej masie cząsteczkowej był metan.
3. Alkanem o największej masie cząsteczkowej – otrzymanym w opisanej reakcji – był 3,4-dimetyloheksan.
Zadanie 25. (0–2)
W wyniku zasadowej hydrolizy 2-jodobutanu otrzymano alkohol, który następnie utleniono tlenkiem miedzi(II).
Zadanie 25.1.
Uzupełnij schemat opisanych przemian. Podaj wzory półstrukturalne (grupowe): 2-jodobutanu, alkoholu otrzymanego w wyniku zasadowej hydrolizy 2-jodobutanu i organicznego produktu utlenienia tlenkiem miedzi(II) tego alkoholu.
 


Zadanie 25.2.
Uzupełnij poniższe zdania.
Hydroliza zasadowa jodku alkilu jest reakcją
zachodzącą zgodnie z mechanizmem nukleofilowym. Przykładem obojętnego elektrycznie nukleofilu jest cząsteczka
a nukleofilu jonowego – jon
Zadanie 26. (0–2)
Alkeny można otrzymać m.in. w wyniku reakcji eliminacji wody z alkoholi (tzw. reakcja dehydratacji alkoholi).
Poddano dehydratacji 3-metylobutan-2-ol i otrzymano mieszaninę alkenów A i B, przy czym alken A jest produktem głównym (atom wodoru jest odrywany w tym przypadku od tego atomu węgla, który jest połączony z mniejszą liczbą atomów wodoru), a alken B – produktem ubocznym przemiany.
Zadanie 26.1.
Produkt A można także otrzymać w wyniku dehydratacji innego alkoholu.
Podaj wzór półstrukturalny (grupowy) i nazwę systematyczną tego alkoholu.

Wzór:


Nazwa: .........................
Zadanie 26.2.
Podaj równanie reakcji alkenu A z bromowodorem (HBr) prowadzącej do powstania produktu głównego tej przemiany. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych.
.........................
.........................

Informacja do zadań 27.–28.

Poniżej przedstawiono wzory dwóch związków organicznych: mentolu i tymolu.
Zadanie 27. (0–2)
Uzupełnij poniższe tabele.
• Określ hybrydyzację orbitali walencyjnych: atomu węgla oznaczonego we wzorze mentolu literą a oraz atomu węgla oznaczonego we wzorze tymolu literą x.

Atom węgla

a

x

hybrydyzacja



• Określ formalne stopnie utlenienia: atomu węgla oznaczonego we wzorze mentolu literą b oraz atomu węgla oznaczonego we wzorze tymolu literą y.

Atom węgla

b

y

stopień utlenienia





Informacja do zadań 27.–28.

Poniżej przedstawiono wzory dwóch związków organicznych: mentolu i tymolu.
Zadanie 28. (0–1)
Rozstrzygnij, czy cząsteczka tymolu jest chiralna. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnięcie: .........................
Uzasadnienie:
.........................
.........................
Zadanie 29. (0–1)
Do 500 cm3 wodnego roztworu kwasu metanowego (mrówkowego) o stężeniu 1 mol · dm−3 dodano 500 cm3 wody. Temperatura otrzymanego roztworu nie uległa zmianie.

Dokończ zdanie.
Należy wnioskować, że po dodaniu wody do wodnego roztworu kwasu metanowego wartość stałej dysocjacji
a wartość stopnia dysocjacji

Informacja do zadań 30.–31.

Reakcja estryfikacji, w której uczestniczą kwas etanowy i butan-2-ol, zachodzi w środowisku kwasowym zgodnie z równaniem:


W temperaturze T stężeniowa stała równowagi tej reakcji KC = 2,12.
Na podstawie: Estryfikacja, https://tsl.wum.edu.pl [dostęp 09.01.2020]
Zadanie 30. (0–2)
Oblicz, ile gramów bezwodnego kwasu etanowego należy użyć do reakcji z jednym molem butan-2-olu w temperaturze T , aby przereagowało 85% początkowej ilości butan-2-olu.


Informacja do zadań 30.–31.

Reakcja estryfikacji, w której uczestniczą kwas etanowy i butan-2-ol, zachodzi w środowisku kwasowym zgodnie z równaniem:


W temperaturze T stężeniowa stała równowagi tej reakcji KC = 2,12.
Na podstawie: Estryfikacja, https://tsl.wum.edu.pl [dostęp 09.01.2020]
Zadanie 31. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania.
Przy użyciu w opisanej reakcji równomolowej mieszaniny kwasu i alkoholu wydajność tej reakcji jest w temperaturze T
Opisaną reakcję przeprowadza się w środowisku kwasowym, ponieważ jony H+
W środowisku zasadowym opisany ester ulega hydrolizie, której produktami są butan-2-ol i
Zadanie 32. (0–1)
Cząsteczki kwasu etanowego mogą tworzyć dimer:
Dimer ten występuje w stanie gazowym oraz w roztworach kwasu etanowego w rozpuszczalnikach nietworzących z nim wiązań wodorowych.

Uzupełnij poniższe zdania.
Przedstawiony w informacji dimer powstaje w wyniku tworzenia się wiązań między cząsteczkami kwasu etanowego.
Rozcieńczony roztwór kwasu etanowego w wodzie ,
ponieważ woda z cząsteczkami kwasu etanowego.
Zadanie 33. (0–2)
W dwóch probówkach (I, II) znajdowały się wodne roztwory dwóch substancji wybranych spośród następujących:
glicyna
chlorek fenyloamoniowy (C6H5NH3Cl)
fenolan sodu
 
W celu ich identyfikacji przeprowadzono opisane poniżej doświadczenia.
1. Do próbek pobranych z probówek I i II dodano kwas solny, ale w żadnym naczyniu nie zaobserwowano zmian.
2. Z probówek I i II pobrano próbki i wprowadzono do nich wodny roztwór oranżu metylowego. Otrzymano roztwory o różnych barwach. W naczyniu z próbką pobraną z probówki I roztwór przyjął barwę czerwoną.
Zadanie 33.1.
Podaj nazwy lub wzory związków, które zidentyfikowano podczas przeprowadzonych doświadczeń.
Probówka I: .........................
Probówka II: .........................
Zadanie 33.2.
Podaj w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która decyduje o odczynie wodnego roztworu substancji znajdującej się w probówce I.
.........................
Zadanie 34. (0–2)
Próbkę pewnego tripeptydu o masie 43,4 mg poddano całkowitej hydrolizie w stężonym kwasie solnym. Po odparowaniu uzyskanego roztworu do sucha otrzymano mieszaninę związków jonowych o wzorach:
Uzyskaną w opisany sposób mieszaninę rozpuszczono w wodzie i dodano do niej nadmiar wodnego roztworu azotanu(V) srebra. Zaszła wtedy reakcja opisana równaniem: Ag+ + Cl– → AgCl. Wytrącony osad AgCl odsączono, wysuszono i zważono. Jego masa była równa 86,1 mg.

Określ, z ilu reszt glicyny x i z ilu reszt alaniny y składała się jedna cząsteczka badanego tripeptydu. Podaj wzór tripeptydu w postaci GlyxAlay. Przyjmij masę molową chlorku srebra MAgCl = 143,5 g·mol–1.



Wzór tripeptydu: .........................
Zadanie 35. (0–1)
W wyniku kondensacji z jednej cząsteczki cysteiny (Cys) i dwóch cząsteczek leucyny (Leu) mogą powstać różne tripeptydy.

Podaj wszystkie możliwe sekwencje aminokwasów w tripeptydach o budowie liniowej – zastosuj trzyliterowe kody aminokwasów.

Sekwencje aminokwasów w tripeptydach:
.........................
Zadanie 36. (0–2)
Do czterech probówek zawierających niebieską zalkalizowaną zawiesinę świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) wprowadzono bezbarwne wodne roztwory czterech różnych związków – do każdej probówki roztwór innej substancji. Zawartość każdej probówki wymieszano. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym rysunku.
Rozstrzygnij, czy zmiany zaobserwowane podczas doświadczenia umożliwiają potwierdzenie, że do danej probówki wprowadzono roztwór wskazany na rysunku. Odpowiedź uzasadnij. W uzasadnieniu opisz możliwe do zaobserwowania zmiany zawartości probówek, uwzględnij rodzaj (roztwór, zawiesina) oraz barwę mieszaniny otrzymanej po dodaniu roztworu danej substancji do każdej probówki.

Rozstrzygnięcie: .........................
Uzasadnienie:
Probówka I: .........................
Probówka II: .........................
Probówka III: .........................
Probówka IV: .........................

    Udostępnij

  • Messenger
  • Messenger
  • whatsapp
  • e-mail
  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
  • Wykop
« powrót
Pomysły na studia dla maturzystów - ostatnio dodane artykuły
Pawo na WSB-NLU – klucz do sukcesu zawodowego
Zarządzanie na Akademii WIT to przyszłość w świecie biznesu
Mechatronika na Akademii Śląskiej - świat techniki w zasięgu ręki
Kontroler ruchu lotniczego - specjalność na matematyce stosowanej w PANS
Psychologia: czy to kierunek dla Ciebie? Sprawdź, jakie musisz mieć predyspozycje
Gospodarka turystyczna: biznes i pasja w służbie turystyki
Elektronika i telekomunikacja na Uniwersytecie Morskim w Gdyni
Iberoznawstwo – klucz do kultury hiszpańskojęzycznej i portugalskiej
Studia na kierunku fizyka techniczna na AGH – droga do eksperckiej wiedzy i praktycznych umiejętności w świecie nauki i technologii
Dziennikarstwo i nowe media w Collegium Civitas - nowoczesna edukacja medialna w centrum Warszawy
Artykuł sponsorowany
Jak wyłączyć iPhone’a?
Bezpieczeństwo wewnętrzne na UNS w Łodzi – klucz do stabilności i ochrony publicznej
Grafika na AHE – twórcza podróż w świat nowoczesnych technologii
Fizjoterapia w KWSPZ – profesjonalna ścieżka kariery dla przyszłych specjalistów branży medycznej
Psychologia w Wyższej Szkole Zdrowia w Gdańsku – ścieżka do zawodu zaufania publicznego
Artykuł sponsorowany
32 Lata Doskonałości: Jak UTH Utrzymuje Wysokie Standardy
Logopedia kliniczna z terapią zajęciową - nowa droga do pracy w ochronie zdrowia i oświacie
Mechanika i budowa maszyn w ATA to praktyczne studia inżynierskie z perspektywami na przyszłość
Psychodietetyka w WSAiB – studia łączące psychologię i dietetykę
Logopedia z fonoaudiologią na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku - solidne fundamenty dla przyszłych specjalistów





Rekrutacja na studia wg przedmiotów zdawanych na maturze

Wyszukaj kierunki studiów i uczelnie, w których brany jest pod uwagę tylko 1 przedmiot zdawany na maturze na poziomie podstawowym (często uczelnie dają do wyboru kilka przedmiotów a wybieramy z nich jeden):

Przykłady:

kierunki studiów po maturze z WOS


Poniżej podajemy wybrane linki do kierunki studiów na uczelniach, w których są brane pod uwagę wyniki tylko z dwóch przedmiotów zdawanych na maturze na poziomie podstawowym (często uczelnie dają wyboru więcej przedmiotów a wybieramy z nich dwa):

Przykłady:

kierunki po maturze z polskiego i matematyki
kierunki po maturze z polskiego i angielskiego
kierunki po maturze z polskiego i historii
kierunki po maturze z polskiego i wiedzy o społeczeństwie

kierunki po maturze z matematyki i angielskiego
kierunki po maturze z matematyki i fizyki
kierunki po maturze z matematyki i chemii
kierunki po maturze z matematyki i informatyki

kierunki po maturze z biologii i chemii
kierunki po maturze z biologii i angielskiego
kierunki po maturze z chemii i angielskiego
kierunki po maturze z biologii i geografii
kierunki po maturze z chemii i geografii
Reklama - Wykorzystajmy wspólnie nasz potencjał! • Kontakt • Patronat • Praca dla studentów • f X
Polityka Prywatności