Organizuje pracę i ponosi odpowiedzialność za funkcjonowanie aresztu śledczego lub zakładu karnego; zapewnia prawidłowe wykonywanie kar pozbawienia wolności; zarządza pracą podległego personelu.
Główne zadania:
zapewnianie prawidłowego i praworządnego wykonywania kar pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania oraz zapewnianie bezpieczeństwa i porządku w podległej jednostce penitencjarnej;
bieżące zarządzanie aresztem śledczym / zakładem karnym poprzez wydawanie zarządzeń, instrukcji i wytycznych;
koordynowanie oddziaływań penitencjarnych prowadzonych w podległej jednostce organizacyjnej i nadzór nad ich przebiegiem oraz wykonywanie zadań w zakresie ochrony jednostki penitencjarnej;
określanie obowiązków oficera dyżurnego oraz zadań ochronnych w zakresach obowiązków kierowników działów;
zatwierdzanie rozkładu służby działu ochrony oraz wyznaczanie dyżurów funkcjonariuszy służby więziennej;
inicjowanie i organizowanie rozpoznania nastrojów i atmosfery wśród osadzonych;
zarządzanie przeprowadzenia kontroli generalnych oraz przeglądów zabezpieczeń techniczno-ochronnych;
określanie sposobu postępowania z przedmiotami niebezpiecznymi i niedozwolonymi ujawnionymi podczas kontroli;
ustalanie sposobu wykorzystania psów oraz zapewnienie opieki nad nimi;
nadzorowanie działających w ramach zakładu karnego i aresztu śledczego szkół i podmiotów leczniczych;
racjonalne wykorzystanie środków finansowych określonych w budżecie aresztu śledczego / zakładu karnego;
zapewnienie odpowiedniego do potrzeb doboru i wykorzystania kadry, stałego podnoszenia jej kwalifikacji oraz właściwego wykonywania obowiązków i dyscypliny wśród podległego personelu;
określanie liczby i rodzajów stanowisk w podległej jednostce organizacyjnej;
przestrzeganie zasad etyki zawodowej, zapewnienie podległemu personelowi bezpiecznego środowiska pracy, dbanie o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowanie przepisów prawa dotyczących ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska.
Zadania dodatkowe: prowadzenie działalności dydaktycznej i naukowej w zakresie działań penitencjarnych i resocjalizacji osadzonych.