Zawód rzecznika patentowego jest zawodem zaufania publicznego. W związku z wykonywaniem czynności zawodowych rzecznika patentowego korzysta z ochrony prawnej przysługującej adwokatowi. W wykonywaniu czynności zawodowych korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przepisami prawa i rzeczową potrzebą. Występuje w charakterze pełnomocnika w postępowaniach przed Urzędem Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej (UP RP), sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej, z wyjątkiem postępowania karnego i karnego skarbowego.
Celem pracy rzecznika patentowego jest pomoc krajowym i zagranicznym osobom fizycznym, prawnym i podmiotom nieposiadającym osobowości prawnej w uzyskiwaniu, utrzymywaniu i egzekwowaniu ochrony przedmiotów własności przemysłowej.
Rzecznik patentowy świadczy usługi prawne i techniczne, polegające głównie na udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu dokumentacji zgłoszeń do UP RP i zagranicznych urzędów patentowych oraz prowadzeniu przed nimi postępowania zgłoszeniowego lub rejestrowego. Opracowuje stanowiska wobec zarzutów braku warunków do udzielenia ochrony przez urzędy patentowe, opracowuje umowy dotyczące własności przemysłowej.
Bada stan prawny przedmiotów własności przemysłowej, bada zakres ochrony przedmiotów własności przemysłowej, prowadzi poszukiwania dotyczące stanu techniki. Działa w charakterze pełnomocnika przed sądami, organami administracji, UP RP i zagranicznymi urzędami patentowymi, opracowuje sprzeciwy wobec zgłoszeń przedmiotów własności przemysłowej i wobec udzielonych praw własności przemysłowej.
Główne zadania:
- organizowanie, prowadzenie i analizowanie badań stanu techniki, czystości i zdolności patentowej dla rozwiązań technicznych o cechach wynalazków i wzorów użytkowych oraz badanie stanu techniki dla wzorów przemysłowych;
- prowadzenie badań na identyczność i podobieństwo zgłoszonych i chronionych znaków towarowych;
- opracowywanie dokumentacji zgłoszeniowej przedmiotów podlegających ochronie i dokonywanie tych zgłoszeń do UP RP i zagranicznych urzędów patentowych;
- opracowywanie i zgłaszanie sprzeciwów i wniosków o unieważnienie praw własności przemysłowej;
- udzielanie porad w zakresie wyboru kategorii ochrony dla rozwiązań o charakterze technicznym;
- udzielanie porad w zakresie doboru towarów i usług dla znaków towarowych oraz sporządzanie wykazu klas zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Towarów i Usług;
- monitorowanie terminów opłat w sprawach własności przemysłowej;
- występowanie w charakterze pełnomocnika klienta w postępowaniu przed UP RP, sądami i organami orzekającymi w sprawach własności przemysłowej, z wyjątkiem występowania w charakterze pełnomocnika w postępowaniu karnym i karnym skarbowym;
- poświadczanie odpisów dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem, w postępowaniu zgłoszeniowym, odwoławczym i spornym oraz przed sądami w sprawach własności przemysłowej włącznie ze zwalczaniem nieuczciwej konkurencji;
- sporządzanie i opiniowanie umów dotyczących własności przemysłowej;
- organizowanie stanowiska pracy zgodnie z zasadami i przepisami BHP, ochrony ppoż., ergonomii i ochrony środowiska.
Rzecznikiem patentowym jest osoba, która ukończyła studia wyższe drugiego stopnia, w szczególności techniczne lub prawnicze, odbyła aplikację rzecznikowską na warunkach określonych w ustawie o rzecznikach patentowych, zdała z wynikiem pozytywnym egzamin kwalifikacyjny, złożyła ślubowanie oraz została wpisana na listę rzeczników patentowych prowadzoną przez UP RP.